Miejscowe Koło PZKO w Piotrowicach w 2016 roku
We wtorek 16.2.2016 r. odbyło się w Domu PZKO w Piotrowicach koło Karwiny spotkanie z kierowniczką w Oddziale Literatury Polskiej, Biblioteki Regionalnej w Karwinie-Frysztacie i działaczką Stowarzyszenia Przyjaciół Polskiej Książki, Heleną Legowicz. Biblioteka z polskim księgozbiorem znajduje się na rynku w Karwinie-Frysztacie, każdy może ją odwiedzić. Opłata za legitymację czytelniczą jest symboliczna. Prelegent podkreśliła również, że na naszym terenie długoletnią tradycję mają Wystawy Polskiej Książki. Kiedyś odbywały się corocznie w październiku, który był miesiącem polskiej książki. Ich organizatorami były poszczególne Koła PZKO. Tradycje te kontynuuje dziś Stowarzyszenie Przyjaciół Polskiej Książki. Wystawy przebiegają zwykle w Jabłonkowie, Czeskim Cieszynie, Trzyńcu i Karwinie i są często łączone z promocjami konkretnych tytułów książek wydawanych w Republice Czeskiej w języku polskim lub spotkaniami autorskimi. I to pomimo ogromnego wysiłku organizatorów. Są trudności ze zdobyciem książek na wystawę i z ich wypożyczeniem. Mniejsze było też ostatnio zainteresowanie czytelników, co związane było zapewne z węższą ofertą. W przyszłości organizatorem wystaw będzie stowarzyszenie Zenona Wirtha. Szczególnie ważne jest organizowanie wystaw książek dla dzieci, aby rozwijać zainteresowanie młodzieży książką. Helena Legowicz przedstawiła również swój życiorys zawodowy. Po studiach na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła w 1987 roku, rozpoczęła pracę w Bibliotece Powiatowej, dziś Regionalnej w Karwinie, i w jednym oddziale pracuje już 35 lat. Nie żałuje swej decyzji, bo jest to praca, która ją interesuje i satysfakcjonuje. Jest laureatką kilku nagród, między innymi nagrody za upowszechnianie czytelnictwa. Wszyscy w jej rodzinie – mąż, syn i córka czytają książki. Po prelekcji kontynuowano dyskusję na temat czytelnictwa na terenie naszej gminy. Kiedyś istniała biblioteka przy Miejscowym Kole PZKO, starsi członkowie pamiętają ówczesnych bibliotekarzy Karola Kapustę, czy Jan Wachtarczyka. Dziś, podobnie jak w wielu innych gminach, polski księgozbiór jest do dyspozycji przy bibliotekach czeskich. Aby poszerzyć ofertę zastosowano tzw. cykl wymienny, a taki jest do dyspozycji również w Piotrowicach koło Karwiny. Wysunięto wniosek, aby do planu pracy MK PZKO włączyć postulat rozwoju czytelnictwa i zaprosić z prelekcją miejscową bibliotekarkę, Ewę Podstawka.
14.3.2016 r. przybył do Pragi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzej Duda, by w Ambasadzie RP spotkać się z Polakami mieszkającymi w Republice Czeskiej. Odznaczył wybitnych działaczy za zasługi w pracy na rzecz środowiska polskiego w Czechach, za krzewienie polskiej kultury i tradycji narodowych. Złotym Krzyżem Zasługi prezydent odznaczył m.in. Wandę Fusek, obywatelkę naszej gminy. Prezydent podkreślił, że stosunki pomiędzy Polską a Republiką Czeską w kwestiach dotyczących polskiej mniejszości narodowej są bardzo dobre.
We wtorek 19.4.2016 r. odbyło się spotkanie Klubu Propozycji, którego gościem był prezes MK PZKO w Karwinie-Raju, Tadeusz Puchała, który funkcję tę pełni nieprzerwanie od 1970 roku. PZKO-wcy z Karwiny-Raju organizują imprezy w Domu PZKO, który powstał po gruntownej rekonstrukcji drewnianego budynku szkolnego zakupionego w 1966 roku. Główna działalność koła skupia się wokół spotkań klubowych, aktywny jest Klub Kobiet i Klub Seniora. Przedwojenne polskie tradycje śpiewacze w Raju kontynuuje chór mieszany Dźwięk, który w przyszłym roku obchodzić będzie 90-lecie swego istnienia. Z większych imprez organizowane są Kopaczówka, Odpust, Pochowanie Basy. Samodzielnego balu w Raju już nie organizują, natomiast współpracują z innymi karwińskimi kołami PZKO przy organizacji Reprezentacyjnego Balu Polskiego w Domu Przyjaźni w Karwinie-Frysztacie. Do imprez, które pełnią ważną rolę w działalności koła, należy coroczny Maj nad Olzą, która trwa przez cały miesiąc w Parku Zdrojowym w Karwinie-Darkowie.
W niedzielę 17.4.2016 r. odbył się w Domu PZKO Sejmik Gminny Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Do jego zorganizowania włączyła się przewodnicząca Miejscowego Koła PZKO, Jadwiga Karolczyk. Bezinteresownie przygotowała salkę pod obrady, poczęstunek, i dodatkowo zapewniła transport gości obecnych w obradach, członka Rady Kongresu Polaków Michała Przywary i redaktor „Głosu Ludu”, Magdaleny Ćmiel. Obrady rozpoczęły się niemal z godzinowym poślizgiem, ponieważ goście mieli problemy z dotarciem do Domu PZKO. Uczestnictwo było stosunkowo niskie, ale Sejmik spełnił swoje zadanie. Wybrano delegatów na Zgromadzenie Ogólne, które przebiegło następną sobotę w Czeskim Cieszynie. Artykuł z obrad zamieścił „Głos Ludu” z 19.4.2016 r. („Sejmiki na mecie”). Gazeta pisze, że sejmik był skierowany również do Polaków mieszkających w Marklowicach. Punktem wyjścia prezentacji Przywary było omówienie filarów polskości, na czele której stoi rodzina. – Pytanie brzmi, jak do tej rodziny dotrzeć. Rodzina skupia się wokół szkoły, dlatego właśnie szkoła jest dla nas priorytetem. Przybywa małżeństw mieszanych. Polskość będzie trzeba promować inaczej, aniżeli przed laty. Bardzo ważna jest dyskusja i podkreślenie korzyści płynących z dwujęzyczności. W Piotrowicach nie ma polskiej szkoły, miejscowe dzieci dojeżdżają do placówki w Karwinie-Frysztacie. Polskie środowisko skupione jest wokół PZKO. – Zobligowano mnie, żebym powiedziała, że potrzebujemy wsparcia prawnego w związku z Domem PZKO, który, pomimo tego, że wybudowali go nasi przodkowie, jest własnością gminy. Tak samo, jak gospoda mieszcząca się tuż obok. Gospoda przechodzi remont. Ma dojść do przebicia drzwi, dzięki czemu gospoda połączona zostanie z Domem PZKO. Nic na ten temat nie wiemy. Sytuacja jest poważna, gdyż budynek Domu PZKO został zastawiony – powiedziała Karolczyk, która podkreśliła, że gmina zaproponowała piotrowickim PZKO-wcom połączenie się z MK PZKO w Marklowicach. Poruszono również sprawę kiosku z informacją multimedialną prezentującą informacje o wybuchu 1. Powstania Śląskiego, które miało miejsce w 1919 roku w Piotrowicach. – W tej sprawie również potrzebujemy wsparcia – dodała. Omawiano również możliwości korzystania w polskojęzycznych szkołach z usług logopedy z Polski.
W sobotę 14.5.2016 r. odbyło się w Domu PZKO w Piotrowicach koło Karwiny zebranie Rady Republikowej ruchu politycznego WSPÓLNOTA-COEXISTENTIA. Udział wziął w nim m.in. Jerzy Cieńciała, pełnomocnik rządu ds. województw Morawsko-Śląskiego i Usteckiego, który zdecydował się kandydować do Senatu. Podkreślił on znaczenie nauk technicznych w szkołach. Dyskutowano między innymi na temat konieczności restrukturyzacji przemysłu hutniczego w regionie, w związku z ograniczeniem wydobycia węgla w kopalniach OKD. W obradach brała udział Jadwiga Karolczyk, która jest członkiem komisji rewizyjnej COEXISTENTII i Zdzisław Mikula, przewodniczący grupy gminnej COEXISTENTII. Podjęto między innymi uchwałę na temat instalacji tablicy na budynku w Piotrowicach koło Karwiny, w którym mieścił się sztab 1. Powstania Śląskiego, upamiętniającego powstańców z 1919 roku.
Również w sobotę 14.5.2016 r. (po zebraniu WSPÓLNOTY-COEXISTENTII) członkowie MK PZKO zorganizowali Smażenie Jajecznicy oraz Dzień Matki i Dzień Dziecka. Nowa szefowa Klubu Kobiet MK PZKO, Marcela Mira, zaproponowała, aby smażeniem jajecznicy zajął się „młody” Klub Kobiet. Kiedyś te trzy imprezy były urządzane samodzielnie. Jednak od kilku lat łączymy je razem. Powodem jest zabieganie i brak czasu, tak charakterystyczne dla obecnych czasów. W programie wystąpiły pociechy naszych członków. I tak na fortepianie przepięknie zagrała Ania Najder. Patrycja Kondziołka grała na fortepianie i świetnie recytowała. Laura Čapek recytowała, za to jej brat Gabi Čapek postanowił podejść do tematu nader nowocześnie, wykorzystując w swoim wystąpieniu telefon komórkowy. Marek i Kuba Klikarowie zagrali na gitarach Nietuzinkowy sposób występu zaprezentował Renek Raszyk, zadając zebranym zagadki, które odgadywali nader chętnie.
Gościem spotkania w Klubie Propozycji MK PZKO w Piotrowicach 21.6.2016 r. był poeta i dziennikarz Jacek Sikora. Jego wiersze zabrzmiały również jako prezent urodzinowy dla obchodzącej jubileusz życiowy prezes piotrowickiego Koła PZKO, Jadwigi Karolczyk. Jacek Sikora, którego wiersze literaturoznawca Kazimierz Kaszper nazwał poezją drogi, w 2007 r. wydał samodzielny dwujęzyczny polsko-czeski tomik poetycki. „Za późno na wiosnę”. Wcześniej publikował na łamach prasy, w wydaniach zbiorowych, almanachach poetyckich – czytamy na www.zwrot.cz. Podczas spotkania przyznał, że dzięki swemu ojcu, znanemu pisarzowi Władysławowi Sikorze szybko udało mu się poznać środowisko artystyczne Zaolzia. W mieszkaniu pisarza na rynku w Czeskim Cieszynie schodzili się poeci, malarze, muzycy. Miał okazję poznać wszystkich znaczących ludzi, począwszy od nestorów takich jak, chociażby malarz i rzeźbiarz Franciszek Świder, dyrygent Alojzy Kaleta, malarzy Tadeusza Bergera, Bronisława Liberdę i innych. Opowiadał o swoich początkach literackich, pierwszych sukcesach już w gimnazjum. Zadebiutował w „Zwrocie”, drukował też swoje wiersze w „Głosie Ludu”, z którym potem związał się przez 23 lata jako dziennikarz. W tym roku z powodów reorganizacji rozstał się z redakcją. Na spotkaniu w piotrowickim Klubie Propozycji Jacek Sikora sam czytał swoje wiersze, opatrując je obszernymi komentarzami. Spotkanie połączone było z obchodami jubileuszu życiowego Jadwigi Karolczyk, która jest nie tylko prezesem Koła PZKO, ale również członkiem Komisji Rewizyjnej PZKO i animatorem ruchu muzycznego. Z życzeniami dla niej przybyli członkowie Koła. Główny organizator imprezy, Tadeusz Toman, przyznał, że już dawno nie było w ich kole takiej imprezy, podczas której słuchano by poezji.
W niedzielę 21.8.2016 r. odbyło się w Domu PZKO w Piotrowicach koło Karwiny „Ognisko Powstańcze” – impreza wspomnieniowa zorganizowana przez Sekcję Historii Regionu przy Zarządzie Głównym PZKO, organizację pożytku publicznego Koexistencia o.p.s. i Miejscowe Koło PZKO w Piotrowicach. Patronat nad imprezą objęły Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Ostrawie i Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. Obecna była konsul Konsulatu Generalnego RP w Ostrawie, Maria Kovacs, i prezes PZKO, Jan Ryłko. Pogoda uniemożliwiła przeprowadzić imprezę w plenerze, nie odbyła się musztra paradna, udało się jednak w ogrodzie przy Domu PZKO zapalić symboliczne ognisko, lecz kiełbaski członkinie MK PZKO przygotowały w kuchni. W osobnym pomieszczeniu przygotowano gry i zabawy dla dzieci. Historyk Jan Planta z Muzeum Powstań Śląskich wygłosił wykład na temat uzbrojenia i umundurowania powstańców. Przekazał też kilka publikacji historycznych oraz darmowe bilety do zwiedzenia placówki. Można było obejrzeć wystawę sprowadzoną z Świętochłowic. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej na terenach spornych między Polską a Niemcami, według postanowień Traktatu Wersalskiego, miano przeprowadzić plebiscyty. Objęły one również Górny Śląsk, gdzie propaganda niemiecka nie przebierała w środkach. Zanim doszło tu do plebiscytu, ludność polska dwa razy zbrojnie manifestowała swą wolę przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Przeciw niemieckiemu terrorowi Ślązacy zaprotestowali najpierw potężnym strajkiem w kopalni „Mysłowice“, gdzie zginęło 7 robotników. Nazajutrz 17.8.1919 r. wybuchło Pierwsze Powstanie Śląskie. Objęło ono prawie cały okręg przemysłowy i powiaty południowe, ale zakończyło się już 24.8.1919 r. wycofaniem oddziałów powstańczych na teren Zagłębia Dąbrowskiego i Krakowskiego, wobec ogromnej przewagi wojsk niemieckich. Jeden z paneli wystawy poświęcony był Pierwszemu Powstaniu Śląskiemu. Można było przeczytać o roli Piotrowic w tym wydarzeniu. W budynku, który sąsiaduje z Domem PZKO wydano rozkaz o wybuchu powstania. – Dyrekcja Muzeum zapewniła nas, że zostaną wykorzystane kolejne materiały, którymi dysponuje i plansza dotycząca Pierwszego Powstania Śląskiego będzie poszerzona – powiedział Stanisław Gawlik, przewodniczący Sekcji Historii Regionu ZG PZKO.
We wtorek 20.9.2016 r. odbyło się spotkanie Klubu Propozycji MK PZKO na temat działalności chóru męskiego „Hejnał-Echo” z MK PZKO w Karwinie-Frysztacie. Członkami karwińskiego chóru są również PZKO-wcy z Piotrowic. Wykład wygłosili Bronisław Szyja i Władysław Konesz i nasz członek Jarosław Mira. Chór powstał z dwóch kiedyś samodzielnych chórów: karwińskiego „Echa” (założony w 1920 roku) i frysztackiego „Hejnału” (założony w 1935 roku). Chór działa pod kierownictwem Andrzeja Szyji i prezentuje repertuar klasyczny i program o charakterze rozrywkowym. W 2015 rok wystąpił w karwińskim Domu Kultury z programem jubileuszowym. Obecni na prelekcji mogli obejrzeć kroniki z historii chóru. Uzgodniono, że chór wystąpi na uroczystości z okazji 40-lecia Domu PZKO w Piotrowicach koło Karwiny.
Dwa razy w roku – na wiosnę i jesienią Sekcja Kobiet Zarządu Głównego PZKO organizuje Spotkania Klubów Kobiet. W bieżącym roku Spotkanie Jesienne odbyło się w sobotę 22.10.2016 r. w Bukowcu. Gospodarzem były panie z Klubu Kobiet Miejscowego Koła PZKO w Bukowcu. Dzieci z miejscowej polskiej szkoły podstawowej wykonały wiązankę tańców i pieśni ludowych. Od wielu lat Sekcja Kobiet ZG PZKO współpracuje z najaktywniejszymi Klubami Kobiet przy organizacji spotkań dla przedstawicielek Klubów Kobiet z całego regionu. Po obiedzie panie wzięły udział w warsztatach twórczych. Tym razem ich tematem były kwiaty. Panie tworzyły m.in. kwiaty z pończoch, z bibuły oraz suche kompozycje kwiatowe. Miejscowe Koło PZKO w Piotrowicach reprezentowały na spotkaniu Wanda Fusek oraz Marcela Mira.
We wtorek 4.10.2016 r. odbyło się zebranie zarządu MK PZKO w Piotrowicach, zwoływane regularnie zawsze w pierwszy wtorek miesiąca. Tym razem jednak, po raz pierwszy od czterdziestu lat, nie odbyło się w sali Domu PZKO. W sąsiedztwie Domu PZKO budowane jest nowe Centrum Kulturalne Gminy. Podczas burzenia budynku Restauracji Krutki, w miejsce którego powstanie Centrum, doszło do uszkodzenia Domu PZKO. – Wielokrotnie zwracaliśmy uwagę Urzędowi Budowlanemu w Piotrowicach koło Karwiny, inwestorowi i pracownikom Urzędu Gminy na błędy w projekcie budowy nowego Centrum, dotyczące Domu PZKO. Uwagi te jednak bagatelizowano – zwrócił uwagę Zdzisław Mikula, członek zarządu Koła. W związku z decyzją statyka o zakazie wstępu do budynku, zaplanowany na 6.11.2016 r. jubileusz 40-lecia Domu PZKO trzeba było odwołać. Listopadową prelekcję Klubu Propozycji chcieliśmy urządzić w innym lokalu. Niestety, zaproszony prelegent, ks. Tomasz Stachniak, z parafii rzymskokatolickiej w Piotrowicach koło Karwiny, swój udział w spotkaniu odwołał i impreza nie odbyła się. Uszkodzenia były w grudniu naprawione, a decyzja o zakazie wstępu odwołana. Wójt gminy, Marian Lebiedzik, zapewnił, że PZKO-wcy będą nadal mogli działać w swojej dotychczasowej siedzibie. Prezes MK PZKO, Jadwiga Karolczyk, zapoznała z całym problemem Zarząd Główny PZKO. Ten zdecydował, że jego przedstawiciele pomogą Kołu w rozmowach z władzami gminy.
Scena Polska Teatru Cieszyńskiego wystawiła w bieżącym sezonie teatralnym m.in. spektakl „Powróćmy jak za dawnych lat czyli piosenki międzywojenne”, który przeniósł widzów w świat przedwojennego kina, w którym królowali Eugeniusz Bodo, Hanka Ordonówna, Mieczysław Fogg. Śpiewającym aktorom na scenie towarzyszyły zespół muzyczny pod wodzą Tomasza Pali oraz tancerki Zespołu Pieśni i Tańca „Suszanie”. Reżyserem widowiska był Bogdan Kokotek.
Na temat dorobku miejscowej plastyczki Renaty Filipovej pisze we wrześniowym numerze miesięcznika „ZWROT” Czesława Rudnik.
W wydawnictwie Replika ukazała się książka Marka A. Koprowskiego „Wierzę, że nie zginie! – Mniejszość polska na Zaolziu 1870-2015”. Autor zamieszcza w niej rozmowy, jakie w 2014 roku przeprowadził z działaczami PZKO i WSPÓLNOTY-COEXISTENTII. Bohaterowie książki prezentują swój dorobek życiowy i działalność kulturalno-oświatową, polityczną, fachową i organizacyjną, jak również poglądy dotyczące perspektyw polskości na Zaolziu. Na temat MK PZKO w Piotrowicach autor rozmawiał z Tadeuszem Tomanem.